Yay Ayraç ()

Kullanıldığı Yerler

Türk Dil Kurumu kaynaklarında yay ayraç işaretinin kullanılacağı yerler örnekleriyle birlikte şu şekilde açıklanmıştır:

• Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun noktalama işareti konur:
  • Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz. (Nurullah Ataç)
• Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazılır:
  • Yunus Emre'nin (1240?-1320)...
• Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıkla­mak ve göstermek için kullanılır:
  • İhtiyar — (Yavaş yavaş Kaymakam'a yaklaşır.) Ne oluyor beyefendi? Allah rızası için bana da anlatın... (Reşat Nuri Güntekin)
• Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır:
  • Cihanın tarihi, vatanı uğrunda senin kadar uğraşan, kanını döken bir millet daha gösteremez. Senin kadar kimse kendi vatanına sahip ol­maya hak kazanmamıştır. Bu vatan ya senindir ya kimsenin. (Ahmet Hikmet Müftüoğlu)
  • Eşin var, aşiyanın var, baharın var ki beklerdin
    Kıyametler koparmak neydi ey bülbül, nedir derdin? (Mehmet Akif Ersoy)
  • Bir isim kökü, gerektiğinde çeşitli eklerle fiil kökü durumuna getirilebilir (Zülfikar 1991: 45).
• Alıntılarda, alınmayan kelime veya bölümle­rin yerine konulan üç nokta, yay ayraç içine alınabilir.
• Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır:
  • Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.
• Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını gös­termek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır:
  • 1496 (?) yılında doğan Fuzuli...
• Bir yazının maddelerini gösteren sayı ve harflerden sonra kapama ayracı konur:
  • Ⅰ)
    Ⅱ)
  • 1)
    2)
  • A)
    B)
  • a)
    b)

Kaynakça

Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu, https://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/noktalama-isaretleri-aciklamalar/, 2024.